صلح در غیبتِ عدالت (جستاری درباره عدالت انتقالی)
در برنامهی تفریحی «کاکتوس» که از تلویزیون 1 نشر میشود، مهمانِ برنامه «داکتر سیما سمر» رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان بود. مجری در قسمتی از برنامه عکسی از «گلبدین حکمتیار» را نشان داد و از داکتر سیما سمر خواست که یک جمله درباره گلبدین حکمتیار بگوید؛ جملهی را که داکتر سمر با آن لحنِ عاجزانه گفت، برای من قابل تأمل بود: «فقط ؟! یک معذرتخواهی از مردم افغانستان بدهکار است.» فقط یک معذرتخواهی! اما، جالب است که رسانهها تریبون در اختیار گلبدین حکمتیار میگذارند تا از گذشتهاش با افتخار یاد کند. یعنی اگر صلح با طالبان نیز چنین باشد، پس اینهمه فداکاری سربازان اردوی ملی و پولیس ملی که همهروزه کشته میشوند، و اینهمه انسانِ افغانی که در این سالها کشته شدند و قربانی شدند، برای هیچ و پوچ بودهاست؟ بهتر است کمی جدیتر به این مسائل بپردازیم. افغانستان یکی از آن دسته کشورهای است که تاریخ طولانی جنگ، فاجعه، خشونت و جنایتهای وحشتناک ضد بشری را در خود شاهد بودهاست. اگر از گذشتهی نسبتاً دور بگذریم، بعداز کودتای حزب دموکراتیک خلق افغانستان تا دوران خفقان و خونین حاکمیت امارت اسلامی طالبا